FOMO: Bir Şeyleri Kaçırma Korkusu ve Psikolojik Etkileri
Günümüzde sosyal medyanın ve dijital dünyanın hızla gelişmesiyle birlikte “FOMO” (Fear of Missing Out), yani bir şeyleri kaçırma korkusu, birçok bireyin yaşadığı yaygın bir psikolojik durum haline gelmiştir. FOMO, kişinin başkalarının hayatlarında daha heyecan verici deneyimler yaşadığına dair kaygılanması ve bu nedenle kendi yaşamından memnuniyetsizlik duymasıyla karakterizedir (Przybylski et al., 2013). Bu durum, psikolojik iyi oluşu olumsuz etkileyerek kaygı bozuklukları, depresyon ve düşük benlik saygısı gibi sorunlara yol açabilir (Elhai et al., 2018).
FOMO’nun Psikolojik Etkileri
FOMO, bireylerin sosyal medyada daha fazla vakit geçirmesine, sürekli olarak çevrim içi olmaya çalışmasına ve kendi hayatlarını başkalarıyla kıyaslamasına neden olabilir. Yapılan araştırmalar, sürekli sosyal medyayı kontrol eden bireylerin daha yüksek stres seviyelerine sahip olduğunu ve bu durumun zamanla tükenmişlik hissine yol açtığını göstermektedir (Hunt et al., 2018).
Bunun yanı sıra, FOMO yaşayan bireyler, başkalarının sosyal medya paylaşımlarına odaklanarak kendi yaşamlarındaki olumlu yönleri göz ardı edebilirler. Bu durum, bireyin kendini yetersiz ve mutsuz hissetmesine neden olabilir. Özellikle genç yetişkinler ve ergenler arasında yaygın olan FOMO, uyku düzensizlikleri, dikkat eksikliği ve düşük öz-kontrol gibi problemlere de yol açabilmektedir (Scott & Woods, 2019).
FOMO ile Başa Çıkma Stratejileri
- Dijital Detoks Uygulamak
Sosyal medya kullanımını sınırlandırmak, bireyin çevrim dışı yaşantısına odaklanmasını sağlar. Araştırmalar, belirli sürelerle sosyal medya kullanımını azaltmanın bireylerin kaygı seviyelerini düşürdüğünü göstermektedir (Rozgonjuk et al., 2020).
- Farkındalık ve Bilinçli Farkındalık (Mindfulness) Teknikleri
Farkındalık temelli müdahaleler, bireyin anı yaşamasını ve dışarıdan gelen uyaranlara daha az tepki vermesini sağlar. Mindfulness, bireyin kendi değerlerine odaklanmasını ve başkalarının hayatlarını kıyaslamaktan uzaklaşmasını destekler (Brown & Ryan, 2003).
- Gerçek Sosyal İlişkileri Güçlendirmek
Sanal dünyada geçirilen zamanın azaltılması, bireylerin yüz yüze ilişkilerine daha fazla önem vermesine yardımcı olabilir. Yapılan çalışmalar, sosyal destek mekanizmalarının güçlü olmasının psikolojik dayanıklılığı artırdığını göstermektedir (Cacioppo & Cacioppo, 2018).
- Profesyonel Psikolojik Destek Almak
Eğer FOMO, bireyin günlük yaşamını olumsuz etkilemeye başladıysa, bir psikolog veya psikiyatristten destek almak önemlidir. Uzmanlar, bireyin kaygılarını yönetmesine ve sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirmesine yardımcı olabilirler. Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), FOMO ile mücadelede etkili bir yöntem olarak önerilmektedir (Young et al., 2021).
Sonuç
FOMO, günümüz dijital çağında birçok bireyin yaşadığı bir kaygı türüdür ve psikolojik iyi oluş üzerinde önemli etkileri olabilir. Ancak, sosyal medya kullanımını bilinçli bir şekilde yönetmek, farkındalık tekniklerini kullanmak ve gerektiğinde profesyonel destek almak, bu kaygıyı azaltmada etkili stratejiler arasındadır. Hayatı dolu dolu yaşamak için başkalarının deneyimlerine odaklanmak yerine, kendi değerlerimize ve hedeflerimize yönelmek psikolojik sağlığımızı korumanın en iyi yollarından biridir.
Kaynakça
- Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848. https://doi.org/10.1037/0022-3514.84.4.822
- Cacioppo, J. T., & Cacioppo, S. (2018). The growing problem of loneliness. The Lancet, 391(10119), 426. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)30142-9
- Elhai, J. D., Yang, H., Fang, J., Bai, X., & Hall, B. J. (2018). Depression and anxiety symptoms are related to problematic smartphone use severity in Chinese young adults: Fear of missing out as a mediator. Computers in Human Behavior, 84, 141-147. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.02.020
- Hunt, M. G., Marx, R., Lipson, C., & Young, J. (2018). No more FOMO: Limiting social media decreases loneliness and depression. Journal of Social and Clinical Psychology, 37(10), 751-768. https://doi.org/10.1521/jscp.2018.37.10.751
- Przybylski, A. K., Murayama, K., DeHaan, C. R., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841-1848. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.02.014
- Rozgonjuk, D., Sindermann, C., Elhai, J. D., & Montag, C. (2020). Fear of missing out (FoMO) and social media’s impact on daily-life and productivity at work: Do WhatsApp, Facebook, Instagram, and Snapchat use disorders mediate that association? Addictive Behaviors, 110, 106487. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2020.106487
- Scott, H., & Woods, H. C. (2019). Fear of missing out and sleep: Cognitive behavioural factors in adolescents’ nighttime social media use. Journal of Adolescence, 68, 61-65. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2018.07.009
- Young, K. S., Yue, X. D., & Ying, L. (2021). The relationship between Fear of Missing Out (FoMO) and social media engagement: A meta-analysis. Journal of Behavioral Addictions, 10(2), 318-330. https://doi.org/10.1556/2006.2021.00036